101- Yahudilere Allah (c.c.) tarafından yanlarındakini tasdik edici bir peygamber geldiği zaman, kitap verilenlerden bir topluluk onlardan yüz çevirdiler. Sanki bilmiyorlarmış gibi Allah (c.c.)’ın kitabını arkalarına attılar.
Önceki cümledeki kapalılığı gidermek maksadıyla geldiği için ‘ibhamdan sonra izah itnabı’, önceki âyeti tefsir ettiği için beyan-ı tefsirdir.
Beraberlerindeki kitabı tasdik eden Allah elçisi geldiğinde kitap ehli (medhe benzer tekidi zemm, hem kitap ehli olacaklar hem kitabı inkar edecekler, ne garip!) Allah’ın kitabını sırtlarının arkasına attılar. Bildikleri halde bilmezden, görmezden geldiler. Herkesten önce tasdik etmeleri gerekirken ilk inkar onlardan geldi. Ve onlar okuma yazma bilmeyen avam yahudileri de aldatıp iman etmelerine mani oldular.
Âyette ‘Sanki bilmiyorlar’ cümlesi, teşbihi mürsel. Bilen bilmeyene benzetilmiş. Benzetme yönleri (vechi şebe); bilmeyen tanımaz, ürker, kaçar, kabullenmez. Bilmediğinin düşmanı olur. İşte bu kimseler de bile bile bu tavırları takındılar. İlme yakışmayan câhilce davranışlarda bulundular.
Her işinde, bil hassa şer-i meselelerde cehâleti çok az kimseler kabul eder. Bunun için hiddetli kimseler cehâlet ve hataları üzerine ikaz edildikleri zaman, hemen öfkelenir ve cehâlet perdelerinin açılmaması için hakka karşı direnir, dururlar.
İnsan tabiatı, mahrem yerini örtmekten daha ziyade cehaletini örtmeye meyl eder. Çünkü cehâlet insanda mânevi bir çirkinlik ve yüz karalığıdır. Sahibi devamlı kınanır.
✽ ✽ ✽
✧ Kişiye ilim olarak Allah (c.c.)’tan korkması, cehâlet olarak kendini beğenmesi yeter. Hadîs-i Şerîf
✧ İnat, aklı ve irâdeyi nefse köle yapmaktır. İnat, şeytanı şeytan yapan özelliktir.
✧ İnat, başarısızlığın temelidir.
✧ İnat, menfaatin putlaşmış şeklidir.
✧ İnat, gerçeği kabulde en büyük perdedir.
✧ İnat ile gayreti birbirine karıştırmamak gerekir; inat nefis içindir, gayret Allah içindir.
✧ İnsanlarda hakkı kabul etmemek (inattan), ya cehâletten, ya da hakka uymamaktan ileri gelir.
✧ Akıldan daha büyük bir HAZİNE, cehâletten daha ileri bir FAKİRLİK, danışmaktan daha kuvvetli bir DESTEK, yoktur. Halife Mansur
✧ Cehâlet, cehennemi sırtında taşır.
✧ Büyük cinâyetler, büyük câhiller tarafından işlenmiştir.
Bahse katma kendine ait ise bir iş hele
Sözde ısrar ü inat etme çıkarma velvele.